Mới qua NZ được gần hai tuần mà thấy thời gian trôi chậm thật. Lại nhắc mình chăm chỉ viết nhật kí hành trình cho người thân cập nhật tình hình, cho các bạn định/sắp sang tìm hiểu thêm thông tin nhé. Series Nhật kí working holiday New Zealand là trải nghiệm của riêng mình và dựa trên những gì mình biết, mình trải qua, có thể không đúng với tất cả mọi người, nên mình không chịu trách nhiệm nếu những gì mình viết ở đây không còn đúng trong trường hợp của các bạn. Vậy nhé!
—
Mình bay Air Asia, từ Việt Nam đến Kuala Lumpur tầm hai tiếng, sau đó nghỉ ở sân bay vài tiếng rồi bay chuyến 11h55 đêm tới Gold Coast (Úc), transit 2 tiếng rồi tiếp tục bay đến Auckland (thủ đô New Zealand). Đây là sự lựa chọn kinh tế nhất, cả hành trình luôn 25 kí hành lý chỉ khoảng 7 triệu VND thôi. Nếu có điều kiện thì chọn Air NewZealand, hãng này có chuyến bay thẳng TPHCM – Auckland chỉ 10 tiếng.
Ở sân bay Kuala Lumpur, Malay mình gặp một sự cố nho nhỏ: đột nhiên không tìm thấy điện thoại trước cửa vào máy bay. Đang loay hoay tìm một hồi thì hai anh an ninh sân bay chạy đến chìa điện thoại về phía mình và hỏi có phải của mình không. Có lẽ vì chỉ còn mình mình ở ngoài, thành ra nhìn biết ngay. Họ nói bằng tiếng Anh bồi nên mình không rõ là có ai lấy của mình hay có ai nhặt được, đại loại là sau khi nhận được máy, vô tình thấy google calendar nhắc giờ bay và mã hiệu chuyến bay, họ chạy ra cổng này và đưa lại cho mình. May thật.
(mọi người nghĩ do mình may mắn. nhưng thật ra mình nghĩ gieo nhân nào gặt quả ấy. mình từng nhặt được khá nhiều đồ bỏ rơi, điện thoại, ví tiền… của người khác và luôn cố tìm trả lại cho người mất, vì vậy đến lượt mình mất thì có người lại trả cho mình thôi).
An ninh Kuala Lumpur kiểm tra khá gắt gao, vào đến cửa máy bay rồi mà còn 2 anh an ninh hàng không khác, mở hộ chiếu, soi coi thật hay giả, kiểm tra tròng mắt và hỏi tè le trước khi đi. Anh an ninh Malay to con gặp mình còn nói”xin chào” và “cám ơn” tiếng Việt nữa. Thật là ấm lòng.
Chuyến bay đến Gold Coast chỉ 8 tiếng mà mình thấy vô cùng mệt mỏi. Đến sân bay Gold Coast cứ tưởng là được nghỉ ngơi nhẹ, nhưng lại phải đi bộ vào cửa an ninh, xếp hàng dài chờ an ninh scan hành lý xách tay. Qua cửa an ninh, vào đến chỗ chờ nối chuyến bay thì lại đến giờ lên máy bay đi Auckland, thành ra chẳng được nghỉ ngơi tí gì. Khi quá cảnh ở bất kì sân bay nào ở Úc, người mang hộ chiếu Việt Nam bắt buộc phải có thị thực nhập cảnh (transit visa), hướng dẫn làm transit visa mời đọc thêm ở bài Quá cảnh ở Úc – đừng quên lấy visa transit trước khi lên đường
Bay thêm 3 tiếng nữa đến Auckland lúc 2h40 chiều. Xuống sân bay thấy trời xanh mây trắng, hy vọng vào một năm tốt đẹp sắp tới sẽ trải ra chờ mình. Mình tới đây ngày 14, chỉ 1 ngày trước khi visa hết hạn. cô hải quan già và khó tính hỏi sao visa cấp cả năm mà tới trễ vậy, trả lời visa ghi rõ tới trước 16 là được, đâu có trễ. cổ hỏi tới làm gì?/ working holiday/ cụ thể là mài định làm gì?/ chưa biết. cái gì tới gì sẽ tới (what will be will be). Tới lượt qua chặng lấy hành lý thì thật sự khủng hoảng mệt. Tất cả passport nước ngoài trừ Úc và NZ phải qua một line riêng để scan, khai báo các kiểu, khắp sân bay treo bảng khai báo hay là nộp phạt 400$ như kiểu “khai hay die” u ám . Mình bị tịch thu hai bịch lạp xưởng vì đc làm từ thịt heo, buồn hết 5 phút. Kinh nghiệm là mọi người mang con gì dưới biển thì k sao, nhưng không được mang con gì trên cạn. Úc với NZ là châu lục nhỏ, biệt lập với thế giới nên nếu có dịch gì thì lây lan nhanh và die chùm nên họ rất kị đồ ăn lạ.
Ra khỏi sân bay, mua vé skybus về trung tâm thành phố. Hôm đó mình ngủ từ 10h tới 12h trưa hôm sau, vậy là ngủ tới 14 tiếng. Thật là khủng khiếp! Chưa bao giờ ngủ đã như vậy.
Những ngày đầu ở Auckland mình thấy rất lạnh. Dù nhiệt độ chỉ 14 15 độ, nhưng bạn kể là gió mạnh (vì Auckland là cảng tiếp biển) nên nhiệt độ real feel mình thấy là tầm 0~3 độ thôi, lạnh y như hồi âm mấy độ mình ở Hàn Quốc. Ở trong nhà thấy rất lạnh. Sau này mình mới biết đa phần các tòa nhà ở New Zealand không có hệ thống sưởi. Lạnh cỡ nào thì vào nhà họ cũng lắp thêm máy sưởi riêng, hoặc chịu lạnh riết quen thôi. Không như Hàn hay Nhật, dù mùa đông đi nữa, cứ vào indoor là có sưởi, lúc nào cũng ấm áp.
Tuần đầu ở New Zealand, mình đi làm tài khoản ngân hàng và mở thẻ visa debit để chi tiêu. Mọi người khuyên nên dùng ANZ và ASB, là hai ngân hàng lớn ở NZ. Ở ANZ thì chỉ cần mang passport, visa working holiday New Zealand, giấy chứng nhận địa chỉ (nói với chỗ bạn ở cấp giấy Proof of address, họ sẽ làm và đóng dấu cho mình), rồi họ hẹn lịch để quay lại hướng dẫn cách sử dụng thẻ, tài khoản và internet banking. Một lưu ý là nếu đi những chi nhánh trên Queen Street, đôi khi bạn phải chờ vài ngày/ 1 tuần vì khá đông, nếu muốn làm nhanh bạn có thể tìm những chi nhánh ở quận khác, không quá xa, không quá đông khách. ASB thì phức tạp hơn một chút. Cách đây mấy năm, thủ tục làm tài khoản và thẻ của ASB cũng đơn giản như ANZ, nhưng mới năm nay (2017) họ hạn chế và không mở tài khoản cho visa working holiday nếu chưa có employer / việc làm. Bạn phải có việc làm, chủ có tài khoản ở ASB và đề nghị ngân hàng mở tài khoản để trả lương, thì bạn mới được làm thẻ và tài khoản. May là mình đi một chi nhánh ở Queen street, gặp cô nhân viên người VN đã định cư ở NZ 30 năm, cô nhờ sếp kí đơn để mình có thể mở tài khoản ở đây. Mình trình hộ chiếu, visa và kí tên, sau 5 ngày, ngân hàng gửi thẻ về địa chỉ mình ở, mình phải cầm thẻ đến chi nhánh để kích hoạt (activate), tạo mã PIN, rồi lúc đó mới có thể dùng tài khoản cũng như thẻ ngân hàng để giao dịch.
Vì vậy có lẽ từ năm 2017 trở đi, mọi người nên làm thẻ ở ANZ cho tiện, khỏi làm ASB rườm rà nhé. Phí mở tài khoản là free, phí thẻ ở ASB là free, ở ANZ thì miễn năm đầu, các năm sau là 10$ (mà dân working holiday New Zealand cũng chỉ dùng có 1 năm thôi nên cũng chả mất gì).
Thêm một lưu ý nữa, ở New Zealand có một loại thẻ gọi là eftpos, link với tài khoản của mình, giống như thẻ ATM ở VN mình hay dùng. Thẻ này có thể dùng để rút tiền, thanh toán các giao dịch mua bán thường ngày, hoàn toàn miễn phí. Khi đề nghị cấp thẻ debit, bạn nên mở thêm thẻ này luôn. Nhiều người khuyên dùng thẻ này khi chi tiêu an toàn hơn, mất thì lên app điện thoại (ngân hàng sẽ hướng dẫn mình down về) hay internet banking khóa là xong. Còn thẻ visa debit thì khi nào mua sắm online, mua vé máy bay trên mạng hẵng dùng, vì nhiều nơi khi cà thẻ visa chỉ cần kí bill là xong, không cần nạp mã PIN nên khá nguy hiểm. Tham khảo thêm thông tin trên website chính thức của ngân hàng ANZ
Sau khi có bank account, mình tạo mã số thuê IRD. IRD là mã số thuế, bắt buộc phải có khi làm việc tại NZ. Bạn chỉ có thể đăng kí khi đã nhập cảnh, chuẩn bị thông tin passport, bank statement có mộc ghi rõ ngân hàng và chi nhánh, mã số visa là có thể khai trên mạng. Thường thì mã số IRD được cấp trong 2~3 ngày làm việc, mình thì được cấp mã số IRD trong 1 ngày luôn. Apply online tại link. Thế là xong các thủ tục, giấy tờ cần thiết.