Là một người có kinh nghiệm thực tế về việc định cư Úc ngành Điều dưỡng, Quyên muốn viết về những trải nghiệm của mình và chia sẻ thông tin một cách khách quan nhất. Trong bài blog này, Quyên sẽ chia sẻ về những thông tin cơ bản về chính sách định cư diện di dân tay nghề ở Úc và cơ hội định cư Úc với ngành Điều dưỡng. Lưu ý là Quyên viết blog chia sẻ thông tin, không được xem là tư vấn về định cư. Bạn cần tham khảo những nội dung sau (click vào link để đọc thêm):

•  Danh sách ngành nghề định cư của Úc: 

Có nhiều con đường để định cư Úc, trong đó sinh viên du học ngành điều dưỡng thường nhắm vào chương trình định cư tay nghề (skilled migrant). Tham khảo danh sách nghề nghiệp được định cư tại Skilled occupation list – Immigration and citizenship. Danh sách này đã bao gồm danh sách tay nghề trung và dài hạn (Medium and Long-term Strategic Skills List -MLTSSL),  và ngắn hạn (Short-term Skilled Occupation List – STSOL). 

Trong danh sách này bạn sẽ thấy những ngành như giáo viên, điều dưỡng luôn được ưu tiên

• Website chính thức của các bang và vùng lãnh thổ về chính sách di trú:

Bang Victoria: https://liveinmelbourne.vic.gov.au/

Bang NSW: https://www.nsw.gov.au/visas-and-migration

Bang Nam Úc: https://www.migration.sa.gov.au/ 

Bang Tây Úc: https://migration.wa.gov.au/

Bang Tasmania: https://www.migration.tas.gov.au/ 

Lãnh thổ ACT: https://www.act.gov.au/migration/skilled-migrants/ 

Lãnh thổ Bắc Úc: https://theterritory.com.au/migrate 

Mỗi bang có một chính sách về di trú và ngành nghề khác nhau, nếu bạn muốn được bang bảo lãnh di dân tay nghề (visa 190) thì nên vào bang mà bạn quan tâm đọc danh sách ngành nghề ưu tiên định cư và những quy định bang yêu cầu. 

• Nên chọn học cao đẳng để trở thành Enrolled Nurse hay học đại học để trở thành Registered Nurse vì mục đích định cư Úc

Để hiểu EN và RN khác nhau như thế nào thì các bạn đọc lại bài viết Hỏi đáp về Du học Úc ngành Điều dưỡng. Nhiều người học điều dưỡng với để phục vụ mục đích định cư Úc, vậy thì học EN hay RN thì dễ được định cư hơn? 

Cả hai ngành EN và RN nằm trong danh sách định cư của Úc, còn list ngắn hạn hay dài hạn tùy mỗi bang, mỗi thời điểm, bạn có thể truy cập vào để tham khảo nguồn thông tin chính thống (website của bộ di trú) và cập nhật nhất. tìm hiểu. Thực tế mình thấy trong những năm Covid, dù học RN hay EN thì cũng có thể có PR nếu ở bang có EN trong danh sách định cư dài hạn nên thông tin luôn luôn thay đổi và cần cập nhật thường xuyên. Tùy vào tình hình kinh tế, số nhân lực trong ngành của mỗi bang và chính sách di trú chính phủ tại vị, có thể tương lai sau này nurse sẽ không còn dễ định cư ở Úc nữa nên bạn cũng cần chuẩn bị tâm lý nếu không được định cư Úc thì bạn còn muốn học điều dưỡng nữa không.

•  Skill Assessment (SA):

Để định cư Úc với ngành điều dưỡng nói riêng hay bất kì ngành gì nói chung, thì sau khi hoàn thành khóa học, bạn phải lấy Skill Assessment cho nghề bạn muốn định cư (phải là ngành có trong danh sách tay nghề kể trên). 

Cơ quan xét SA cho ngành điều dưỡng là Australian Nursing and Midwifery Accreditation Council (ANMAC). Nếu đã có bằng cấp liên quan tới ngành điều dưỡng/ hộ sinh từ Việt Nam hay nước khác, bạn cũng có thể vào web này để tham khảo xem bạn có được cấp Skill Assessment để định cư tại Úc với bằng cấp và kinh nghiệm hiện có không.

•  Mã visa liên quan tới định cư tay nghề ở Úc:

Dưới đây là danh sách những mã thị thực được cấp cho những người có nghề nằm trong danh sách định cư dài hạn/ ngắn hạn, cho phép học tập và làm việc. Visa bắt đầu bằng số 1 là visa thường trú (permanent resident), số 4 là tạm trú (temporary resident) và cần thỏa thêm một số điều kiện để có thể được thường trú. 

Bạn có thể tham khảo visa 189, 190, 489, 491 là những visa thường được những người du học ngành điều dưỡng ở Úc/ điều dưỡng nước ngoài định cư Úc quan tâm. 

• Employer Nomination Scheme (ENS) visa (subclass 186)
• Regional Sponsored Migration Scheme (RSMS) visa (subclass 187)
• Skilled Independent visa (subclass 189) – visa định cư tay nghề độc lập
• Skilled Nominated visa (subclass 190) – visa định cư tay nghề được bang bảo lãnh
• Training visa (subclass 407)
• Temporary Skill Shortage (TSS) visa (subclass 482) – visa cần chủ bảo lãnh
• Temporary Graduate visa (subclass 485) – visa đi làm sau khi tốt nghiệp  
• Skilled Regional (Provisional) visa (subclass 489)
• Skilled Work Regional (Provisional) visa (subclass 491)
• Skilled Employer Sponsored Regional (provisional) visa (subclass 494).

Ngoài những visa trên, sau khi hoàn thành khóa học ở Úc bạn có thể đủ điều kiện cho visa 485, loại visa cho phép bạn làm việc sau khóa học. Thời gian từ 18 tháng tới 2 năm và có thể được tới 4 năm và cấp visa 485 2 năm lần 2 tùy trường hợp. Quyên có chia sẻ thêm về cách tự nộp visa 189, 190, 491 trong blog này rồi nha.

Để hiểu những loại visa này thì bạn chỉ cần click vào link trên, hoặc google. Bạn cũng nên vào group facebook Định cư và Cuộc sống Úc, lọc search tool, có rất nhiều người định cư với ngành điều dưỡng chia sẻ kinh nghiệm.

• Thang điểm định cư (immigration point) 

Dành cho những visa xét điểm định cư (point test) là 189, 190, 489, 491. Tiêu chí cấp visa định cư tay nghề được đánh giá bởi thang điểm định cư từng thay đổi rất nhiều lần trong quá khứ. Tại thời điểm hiện tại, thang điểm này bao gồm độ tuổi, bằng cấp, kinh nghiệm làm việc trong và ngoài nước Úc, học tập ở vùng xâu vùng xa (regional), độc thân/ hay tuổi và bằng cấp của bạn đời… Bạn có thể vào Công cụ tính điểm định cư (Point Calculator) của Bộ Di trú Úc để tự tính điểm cho bản thân. Đây là một trong những điều kiện quan trọng mà đương đơn buộc phải thỏa mãn để được cấp thị thực định cư tay nghề tại Úc.

Trong những vòng mời nộp visa 189 từ năm 2022 tới nay (vòng gần nhất là tháng 12/2023) thì mình có thể thấy được là bộ di trú ưu tiên cơ hội định cư Úc với ngành điều dưỡng (cụ thể là Registered Nurse), giáo viên mầm non và tiểu học (Early Childhood Teacher), các ngành trong khối ngành sức khoẻ (allied health) và giáo dục nói chung. Nếu có Skill Assessment cho những ngành này thì bạn chỉ cần 65 điểm (điểm sàn) là được mời nộp 189.

• Học ở thành phố lớn (major cities) hay vùng sâu vùng xa (regional)

Nếu muốn định cư Úc với ngành Điều dưỡng thì không chỉ học đúng ngành trong danh sách định cư, mà học ở đâu cũng rất quan trọng. Việc sống và học ở regional trong 2 năm cũng sẽ giúp bạn có thêm 5 điểm trong thang điểm định cư. Mục tiêu của tiêu chí này là giúp giảm lượng dân nhập cư nhập trung về các thành phố lớn, tránh việc quá tải cho giao thông, trường học, bệnh viên, cũng như giảm cạnh tranh về việc làm với người bản địa. Chính phủ Úc muốn đưa dân nhập cư về vùng sâu vùng xa, kích thích phát triển kinh tế, văn hóa cũng như tạo ra nhiều việc làm cho khu vực. Một ví dụ tiêu biểu cho chính sách này là thành phố Adelaide ở bang Nam Úc.

Úc là một đất nước rộng lớn với diện tích gần bằng châu Âu (7,7 triệu km2 so với 10,18 km2) với 6 bang New South Wales (NSW), Victoria (VIC), Queensland (QLD), Nam Úc – South Australia (SA), Tây Úc – Western Australia (WA) và Tasmania (TAS), và hai lãnh thổ đại lục là Lãnh thổ Thủ đô Úc – Australia Capital Territory (ACT) và Lãnh thổ Bắc Úc – Norhthern Terriory (NT). 

Major cities của Úc là Sydney, Melbourne and Brisbane, những vùng ngoài ba thành phố này nằm trong vùng sâu vùng xa cho mục đích định cư (designated regional areas), bao gồm 2 loại:

• Loại 2: ‘Các thành phố và trung tâm khu vực chính’ gồm Perth, Adelaide, Gold Coast, Sunshine Coast, Canberra, Newcastle/Lake Macquarie, Wollongong/Illawarra, Geelong và Hobart. Sinh viên tốt nghiệp có bằng cử nhân sẽ đủ điều kiện để tiếp tục thêm một năm ở Úc với thị thực làm việc sau khi học (visa 485).
• Loại 3: ‘Trung tâm khu vực và các khu vực khác’ cũng sẽ có quyền truy cập vào 11.200 địa điểm dành riêng cho khu vực. Sinh viên tốt nghiệp có bằng cử nhân sẽ đủ điều kiện để tiếp tục thêm hai năm ở Úc với thị thực làm việc sau khi học (visa 485)

Theo quan điểm cá nhân của mình, vị trí của trường chiếm 70% khả năng định cư Úc của bạn (30% phụ thuộc vào thời điểm bạn học, tuổi tác và yếu tố may mắn). Nếu muốn định cư ở Úc thì bạn nên chọn bang cởi mở với di dân trước hay chọn trường học? Nên nhớ dù bạn học trường top hàng đầu của Úc, ranking cao, chất lượng giáo dục tốt nhưng nếu trường nằm trong một bang mà không có chính sách cởi mở về định cư thì bạn cũng không đạt được mục đích. Tuy nhiên nếu định cư không phải là mục đích hàng đầu, bạn muốn chú trọng về giáo dục, bằng cấp và kiến thức, hoặc bạn thích lifestyle ở những thành phố lớn thì bạn hoàn toàn có thể đưa ra quyết định phù hợp với bạn.

Top các trường đại học hàng đầu ở Úc

• Yếu tố may rủi trong định cư Úc

Có câu “may mắn chỉ đến với những người đã chuẩn bị sẵn”, vì vậy nếu muốn may mắn trong quá trình định cư thì bạn hãy chuẩn bị thật kĩ. Trường hợp lý tưởng nhất là bạn vừa học EN hoặc RN xong, làm Skill Assessment, đủ điều kiện nộp visa định cư tay nghề (189 hoặc 190), được mời trong vòng 1 năm sau khi học và có thường trú sau vài tháng. Trong thực tế thì mình đã thấy một số trường hợp được thường trú Úc với ngành điều dưỡng theo lộ trình như sau:

• Trường hợp A: bạn người Việt Nam qua Úc từ năm 17 tuổi, học cấp 3 và cử nhân Điều dưỡng ở Queensland (visa du học sinh 500), bạn ra trường năm 22 tuổi (visa tốt nghiệp 485) và thiếu điểm tuổi để cạnh tranh về di trú, bạn quyết định lấy sponsorship ở một viện dưỡng lão (visa 482) và phải cam kết làm việc ở đây 3 năm (thực tế là hơn vì bạn phải ở bridging visa một thời gian). Tới năm 26 tuổi, sau 3 năm làm việc ở viện dưỡng lão, bạn mới được visa thường trú 189. Cũng học điều dưỡng nhưng bạn mất 10 năm mới có thường trú. 
• Trường hợp B: bạn 36 tuổi qua du học cùng chồng không có tiếng Anh cũng như không có nghề trong danh sách định cư (thiếu điểm partner), cả hai là người Hong Kong, du học ở vùng thiếu dân cư (regional) năm 2019, học xong 3 năm cử nhân điều dưỡng bạn có visa 485 khoảng 6 tháng thì được cấp visa 190 (bang bảo lãnh).
• Trường hợp C: bạn 30 tuổi học khóa aged care và diploma Nursing 2 năm ở regioanal, ra trường trở thành Enrolled Nurse, đang trong thời điểm dịch Covid, bạn có việc làm ở bệnh viện và được cấp visa 190 năm 2021 với ngành Enrolled Nurse.
• Trường hợp D: cũng tương tụ trường hợp C, nhưng bạn này trở thành EN năm 2019 (trước dịch Covid), thấy cơ hội 189/190 của EN thấp nên bạn quyết định đăng kí học thêm 2 năm, lấy bằng Bachelor of Nursing ở regional và được cấp 190 năm 2022.
• Trường hợp E: bạn học diploma Nursing 2 năm, sau khi trở thành EN, bạn không lấy được 190, cảm thấy không muốn học lên RN vì nặng chi phí, vì vậy, năm 2020 bạn ra regional và được cấp visa 491. Bạn làm việc trong nhà dưỡng lão, chờ đủ điều kiện để lên visa thường trú 191. 

Có thể nói là mỗi người định cư ở Úc có một hoàn cảnh, khả năng, câu chuyện khác nhau, mỗi thời điểm chuyển giao giữa loại visa này sang loại visa khác của mỗi cá nhân cũng hoàn toàn khác nhau.

Những luật lệ về định cư tại Úc thay đổi mỗi 6 tháng, 1 năm và mỗi lần có luật mới thì áp dụng nhanh như chong chóng, khiến nhiều người không trở tay kịp. Ngành nào dễ định cư hơn hoàn toàn phụ thuộc vào nhu cầu về nhân lực của nước Úc. Ngày hôm nay không giống như 3 4 năm trước, và nếu bạn tính học một ngành để định cư hôm nay, chưa chắc vài năm nữa khi bạn học ra, ngành đó vẫn còn cần thiết với xứ chuột túi. 

Mình còn nhớ một ngày đẹp trời, Bộ Di trú thay đổi quy định tính điểm về bạn đời khiến cho nhiều cặp chia tay nhau một cách ngớ ngẩn để bảo toàn điểm định cư cho đương đơn chính. Hay trong và hậu đại dịch Covid (từ giữa 2020 tới hết 2022), hầu như tất cả những bạn học EN hay RN nói riêng và khối ngành sức khỏe nói chung ra trường có Skill Assessment đều được cấp visa 189 và 190. Tuy nhiên, đầu nằm 2020, khi dịch chưa bùng mạnh ở Úc, nhiều bạn ở Melbourne thấy khó định cư nên lên Darwin lấy visa 491. Bạn vừa xong giấy tờ thì đại dịch bùng nổ, Melbourne lockdown liên tục, chuyên gia y tế trở thành lực lượng quan trọng hàng đầu, không chỉ y bác sĩ, điều dưỡng mà chuyên gia tư vấn tâm lý cũng được ưu tiên định cư. Lúc ây những bạn khác cùng profile mà chưa dọn ra regional, vẫn ở Melbourne thì được cấp 190 trong năm 2020.

Vì vậy, có thể thấy được thường trú nhanh hay chậm phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố khách quan lẫn chủ quan. Mong là các bố mẹ hay gia đình đừng hỏi con cháu đã có thường trú chưa, khi nào mới có thường trú, đây là những câu hỏi rất nhạy cảm và không ai có thể biết trước được tương lại. 

Chúc các bạn thành công định cư Úc dù là với ngành điều dưỡng hay bất kì ngành nghề nào bạn đam mê đeo đuổi.